زرارة بن أوفى مى گوید:
بر امام سجاد (ع) وارد شدم، فرمود:
اى زراره! مردم در زمان ما شش طبقه اند:
شیر و گرگ و روباه و سگ و خوک و گوسفند.
امّا شیر،
همان پادشاهان دنیا هستند که هر کدام از آنها دوست دارند که غلبه کنند و مغلوب نشوند،
و اما گرگ،
بازرگانان شما هستندکه چون چیزى را مى خرند از آن بد مى گویند و چون چیزى مى فروشند از آن تعریف مى کنند،
و اما روباه،
همان کسانى هستند که از طریق دین هایشان روزى مى خورند و آنچه در زبان آنان است در دلهایشان نیست،
و اما سگ
(کسى است که) با زبانش به مردم پارس مى کند و مردم از شرّ او، او را احترام مى گذارند،
و اما خوک،
نامردانى هستند که به هیچ کار زشتى دعوت نمى شوند مگر اینکه اجابت مى کنند،
و اما گوسفند،
مؤمنانى هستند که موهاى آنان کنده مى شود و گوشت هایشان خورده مى شود و استخوان هایشان شکسته مى شود،
گوسفند در میان شیر و گرگ و روباه و خوک چکار کند؟
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 494
امام صادق (ع) و از پدرانش از على (ع) نقل مى کند
که پیامبر خدا (ص) بر گروهى گذر کرد و فرمود:
براى چه اجتماع کرده اید؟
گفتند: یا رسول اللَّه این دیوانه بیهوش شده است و ما به جهت او اینجا جمع شده ایم.
فرمود: این مجنون نیست بلکه مریض است،
سپس فرمود: آیا به شما خبر بدهم که مجنون واقعى کیست؟
گفتند: آرى یا رسول اللَّه،
فرمود: مجنون واقعى کسى است که:
در راه رفتن تکبر کند
و با گوشه چشم نگاه کند
و شانه هاى خود را از تکبر بجنباند
و از خدا آرزوى بهشت کند در حالى که او را نافرمانى مى کند،
او کسى است که مردم از شرّ او در امان نیستند و امیدى به خیر او نیست چنین کسى مجنون است و این شخص مریض مى باشد.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 485
نخستین چیزهایى که با آنها به خدا نافرمانى شد شش چیز است
عبد اللَّه بن سنان از امام صادق (ع) نقل مى کند که پیامبر خدا (ص) فرمود:
نخستین چیزهایى که با آنها به خدا نافرمانى شد شش چیز است:
دوست داشتن دنیا
و دوست داشتن ریاست
و دوست داشتن غذا
و دوست داشتن زنها
و دوست داشتن خواب
و دوست داشتن راحتى.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 483
منذر جوان از امام صادق (ع) نقل مى کند که فرمود:
سلمان مى گفت:
از شش چیز تعجب مى کنم،
سه تا از آنها مرا به خنده آورد
و سه تا به گریه،
آنچه به گریه آورد:
فراق دوستان از جمله محمد و یارانش
و هراس از قبر
و ایستادن در برابر خداوند (در قیامت)،
و اما آنها که مرا به خنده وادار کرد،
طالب دنیاست در حالى که مرگ او را طلب مى کند
و کسى است که غافل است در حالى که از او غفلت نمى شود (همواره مراقب اویند)
و کسى که با تمام دهانش مى خندد در حالى که نمى داند خداوند از او راضى یا خشمناک است.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 477
ابو حمزه ثمالى از امام سجاد (ع) نقل مى کند که فرمود:
سخن زیبا:
ثروت مى آورد
و روزى را فراوان مى کند
و اجل را به تأخیر مى اندازد
و شخص را در میان خانواده محبوب مى کند
و او را به بهشت وارد مى کند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 461
در جهنم آسیابى وجود دارد که پنج کس را آرد مى کند
مسعدة بن زیاد از امام صادق (ع) و او از پدرانش از على (ع) نقل مى کند که فرمود:
همانا در جهنم آسیابى است که پنج کس را آرد مى کند،
آیا نمى پرسید که چه کسی را آرد مى کند؟
گفتند: چه کسی را آرد مى کند یا امیر المؤمنین؟
فرمود:
عالمان بدکار،
و قاریان فاسق،
و جباران ستمگر،
و وزیران خائن،
و کارگزاران دروغگو.
و همانا در دوزخ شهرى است که به آن «حصینه» گویند، آیا نمى پرسید که چه چیزى در آن است؟
گفته شد: چه چیزى در آن است یا امیر المؤمنین؟
فرمود: دست هاى پیمان شکنان.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 433
عبد اللَّه بن میمون از امام صادق (ع)
و او از پدرانش از على (ع) نقل مى کند که عیسى بن مریم فرمود:
خوشا به حال کسى که:
سکوت او اندیشیدن
و نگاه او عبرت آموزى
و گستره او خانه اش باشد
و بر گناهانش بگرید
و مردم از دست و زبان او در امان باشند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 431
مفضل بن عمر از امام صادق (ع) نقل مى کند که فرمود:
همانا شیعه جعفر (امام صادق (ع) کسى است که:
شکم و فرج خود را از حرام حفظ کند
و کوشش او بسیار باشد
و براى خدا عمل کند
و به پاداش او امیدوار باشد
و از کیفر بترسد،
اگر اینان را دیدى آنها شیعه جعفر هستند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 431
سکونى از امام صادق (ع)
و او از پدرانش از على (ع) نقل مى کند که
پیامبر خدا (ص) فرمود:
کسى که خرید و فروش مى کند از پنج خصلت دورى گزیند
و گر نه خرید و فروش نکند:
ربا
و سوگند خوردن
و پنهان کردن عیب
و تعریف کردن موقع فروختن
و بد گفتن موقع خریدن.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 417