1
امام صـادق علیه السلام فرمود:
خواب، آرام بخش جسم است،
سخن گفتن آسایش روح است
و سکوت، سبب راحتى عقل است.
2
على علیه السلام فرمود:
دلها را حالتِ خواستن و ناخواستن
و روى آوردن و پشت کردن است.
از راه خواسته ها و تمایلات،
سراغ قلبها بروید.
3
على علیه السلام فرمود:
حـریـص،
گرفـتار و اسیرخوارى و ذلّتى است که
اسارت و بند او هرگز باز نمى شود.
4
على علیه السلام فرمود:
خشم،
صاحب خود را به پستى و هلاکت مى اندازد
و عیبهاى او را آشکار مى سازد.
5
امام صادق علیه السلام فرمود:
هرگز بدنى از آنچه که «نیّت» و انگیزه نسبت به آن قوى باشد،
ضعیف و ناتوان نمى شود.
غیبت آن است که،
چیزی درباره کسی گفته شود که،
اگر به گوش وی برسد،
خوشش نیاید،
خواه آن گفته راجع به نقص و کاستی در بدن
یا دراخلاق (خلق خوی)
یا در گفتارها
و یا در رفتارهای مربوط به دین
یا دنیای او باشد،
بلکه حتی اگر مربوط به کاستی‌هایی درلباس یا خانه یا مرکب وی باشد.
گناهان زبان بر دوگونه‌اند:
نخست
گناهانی که بیشتر تباهی و پریشانی اخلاقی برای خود گناه‌کار دارند؛
اگرچه به لحاظ اجتماعی نیز تباهی آورند،
اما تباهی و پریشانی اخلاقی آنها بیشتر است؛
مانند سخنانِ گزاف‌آلود و اغراق آمیز و سخنانی که برای خودنمایی و ریاکاری بر زبان جاری می‌شود.
دوم
گناهانی که افزون بر تباهی اخلاقی، که برای شخص گناه‌کار دارند،
مفاسد مهم و پریشانی‌های مهیب اجتماعی نیز دارند و رواج و رونق بازار آنها جامعه را به زیان‌هایی جبران ناپذیر گرفتار می‌کند؛
مانند دروغ، سخن‌چینی، تملّق و چرب‌زبانی و فتنه‌انگیزی.
بدگویی پشت سر دیگران نیز از این نوع است که در زبان دین و ادبیات شریعت، «غیبت» نامیده شده است.
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و حق آن کس که در علم تو را راهبرى نموده این است که
او را بزرگ شمارى
و جایگاه نشستنش را نیک سامان دهى
و خوب به سخنانش گوش فرا دهى
و رو به او داشته باشى
و صدایت را بلندتر از صداى او نکنى
و به کسى که از او پرسش مى کند پاسخ نگویى تا خود او پاسخش را دهد،
در مجلس درس او با کسى سخن نگویى
و در نزد او غیبت هیچ کس را نکنى ،
اگر در نزد تو از بدى اش گویند از او دفاع کنى
و عیبهایش را بپوشانى
و فضیلت هایش را آشکار سازى
و با دشمن او نشست و برخاست نداشته باشى
و با دوستدار او دشمنى نکنى
پس اگر چنین کنى فرشتگان الهى به نفع تو گواهى دهند
که تو خواهان دانشى و علم را به خاطر خدا آموخته اى نه به خاطر مردم .
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و حق روزه آن است که
بدانى روزه حجابى است که
خداوند عزوجل بر زبان و گوش و چشم و شکم و فرج تو نهاده است که
با این حجاب تو را از گزند آتش دوزخ مى پوشاند
پس اگر روزه را ترک کنى
گویى پوششى را که خدا بر تو گذارده است پاره کرده اى .
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و حق گوش آن است که
او را از شنیدن غیبت و هر آنچه شنیدنش جایز نیست ، پاک سازى .
و حق چشم آن است که
آن را از دیدن هر آنچه دیدنش بر تو حرام است بربندى
و از راه نظر با دیدگانت عبرت گیرى .
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
از امام صادق علیه السلام در حدیثى طولانى روایت است که فرمود:
خداوند ایمان را بر تمامى اعضاى فرزند آدم واجب ساخت
و آن را بر اعضاى او تقسیم و در تمامى آنها پخش نمود.
پس هیچ عضوى از اعضاى وى نیست جز اینکه ایمانى بر عهده او نهاده شده
که آن ایمان غیر از ایمانى است که بر عهده عضو دیگر قرار داده شده است .
- سخن امام علیه السلام ادامه دارد تا آنجا که مى فرماید:-
اما آن ایمانى که بر قلب واجب گشته ،
اقرار نمودن و معرفت یافتن و پیمان بستن و خوشنودى و تسلیم
در برابر اینکه هیچ معبودى جز الله نیست او یگانه است و شریکى ندارد
معبودى یکتا که مصاحب و فرزندى ندارد
و اینکه محمد صلى الله علیه و آله بنده و فرستاده اوست ،
و اقرار نمودن به هر پیامبر با کتابى که از جانب خداوند آمده است
و این همان اقرار و معرفتى است که خداوند بر قلب واجب ساخته است و عمل قلب همین است...
پس این همان اعتراف و معرفتى است که خداوند بر قلب واجب ساخته
و کار قلب همین است و این اقرار و معرفت ، به منزله سر ایمان است .
و خداوند بر زبان ،
گفتن و اقرار نمودن به ایمانى را که قلب را بر آن پیمان بسته است را واجب نمود،...
پس این گفتن و اقرار نمودن همان چیزى است که خداوند بر زبان واجب ساخته است و عمل زبان همین است .
و خداوند بر گوش
واجب ساخت که از گوش فرا دادن به چیزى که خداوند آن را حرام نموده است دورى کند
و از شنیدن آنچه که شنیدنش بر او حلال نیست و مورد نهى خداوند عزوجل است خوددارى نماید
و به آنچه که شنیدنش خداى را خشمگین مى کند گوش مسپارد. ...
پس این همان ایمانى است که خداوند بر گوش واجب ساخته است که به آنچه که بر او حلال نیست گوش ندهد و عمل گوش همین است و این از ایمان است .
و بر چشم
واجب ساخت که به آنچه که خداوند بر او حرام نموده نظر نکند
و از دیدن آنچه که دیدنش مورد نهى الهى است خوددارى کند
و عمل چشم این است و این از ایمان است .
..... این آن چیزى است که خداوند بر چشمان واجب ساخته
که این فرو بستن چشم از حرام ، عمل چشم است و این از ایمان است .
و خداوند بر دو دست
واجب ساخت که آدمى با دو دست خود به سوى حرام روى نیاورد
و به وسیله آن دو در به جاى آوردن دستور الهى بکوشد که خداوند بر آن دو امورى را واجب ساخته است از قبیل پرداخت صدقه و ارتباط با خویشاوندان و جهاد در راه خدا و تهیه و استعمال طهور براى نمازها، ....
این آن چیزى است که خداوند بر دو دست واجب نموده زیرا زدن کار دستهاست .
و خداوند بر دو پا
واجب ساخت که به وسیله آن دو به سوى هیچ یک از معاصى نشتابى
و واجب کرد که به سوى آنچه که مورد رضایت الهى است گام بردارى ....
و خداوند بر چهره
واجب ساخت که در شب و روز در هنگامه نماز براى او به خاک افتد ...
راوى مى گوید:
حضرت در ادامه فرمود:
پس کسى که خداوند را در حالتى ملاقات کند که اعضاى خود را حفظ نموده
و به واجبات الهى در مورد هر عضوى از اعضایش وفا کرده
خداوند عزوجل را با ایمان کامل ملاقات کرده است
و او اهل بهشت است
اما کسى که در مورد واجبى از واجبات خیانت کرده
یا از دستور الهى سر باز زده خداوند را با ایمان ناقص دیدار خواهد کرد.
و بدانید که مؤ منان ، با ایمان کامل به بهشت داخل مى شوند
و کسانى که در انجام واجبات کوتاهى نموده اند با ایمان ناقص به دوزخ وارد مى گردند.
نام کتاب : جهاد با نفس
نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره
مترجم : على افراسیابى.
ابو بصیر گفت: به امام جعفر صادق علیه السّلام عرض کردم:
فدایت شوم، [صفات] شیعیانت را برایم وصف فرما. حضرت فرمود:
شیعه ما کسى است که:
صدایش از گوشش نمى گذرد
و دشمنى اش از بدنش به دیگرى تجاوز نمى کند.
بارش را به دوش دیگرى نمى اندازد
و اگر از گرسنگى هم بمیرد،
از غیر برادران دینى اش چیزى نمى خواهد.
شیعه ما کسى است که:
همچون سگ پارس نمى کند
و همچون کلاغ طمع نمى ورزد.
شیعه ما،
سبک بار زندگى مى کند
و هر زمان در جایى مأوا مى گیرد.
شیعیان ما کسانى هستند که:
در اموالشان، حقّ مشخّصى براى دیگران قرار مى دهند،
با یک دیگر مواسات مى کنند،
هنگام مرگ، بى تابى نمى کنند
و در قبرهایشان به زیارت یک دیگر مى روند.
ابا بصیر گفت: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم:
فدایت شوم، اینان را کجا بجویم؟
فرمود: در اطراف زمین و بین بازارها،
آن گونه اند که خداى بزرگ در کتابش [در باره آنها] فرموده است:
«در برابر مؤمنین فروتن
و در مقابل کافران سرفرازند».
صفات الشیعة / ترجمه توحیدى، ص: 59
روایت شده است که حضرت یونس به جبرئیل علیه السّلام گفت:
عابدترین فرد اهل زمین را به من نشان ده؟
جبرئیل علیه السّلام مردى را به او نشان داد که
مرض جذام دست و پایش را قطع نموده و چشم و گوشش را نیز از بین برده بود.
با این حالت مى گفت:
«الهى متعتنى بهما ما شئت و سلبتنى ما شئت و ابقیت لى فیک الأمل بابرّ باب الوصول.»
«خدایا! مشیّت و خواسته ات بر این تعلق گرفت که مدتى مرا از دست و پا بهره مند گردانى و باز مشیّت تو بر این تعلق گرفت که دست و پا و چشم و گوش را از من بگیرى و براى من آرزوى وصال درگاه خودت را باقى بگذارى.»
آرام بخش دل داغدیدگان، ص: 222