صراط مستقیم

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
 و حق کسى که از تو طلب نصیحت کند این است که
 اندرزش دهى و باید روش تو مهربانى و مداراى با او باشد.
 و حق نصیحت کننده تو این است که
در برابر او متواضع و نرم باشى
 و به سخنش گوش فرا دهى
اگر سخن صوابى با تو گفت ، خداى عزوجل را سپاس گوى
و اگر سخنش موافق صواب نبود با او مهربان باش
و او را متهم نساز
و او را بر خطایش مؤ اخذه نکن مگر اینکه مستحق تهمت باشد
به هر حال به سخنش اعتنا مکن
و هیچ نیرویى نیست جز به نیروى خدا.
نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
 و اما حق همسرت این است که

بدانى خداوند عزوجل او را مایه آسایش و آرامش تو قرار داده
 و او نعمتى از جانب خداى عزوجل براى توست پس او را گرامى بدارى
 و با او مدارا کنى اگر چه حقى که تو بر او دارى بسى لازم تر است
پس بر توست که با او به مهربانى رفتار کنى
زیرا او اسیر توست و باید او را اطعام نموده
و جامه بپوشانى و هر گاه نادانى نمود مورد بخشش ‍ قرارش دهى .

نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق زیردستان تو این است که
بدانى آنها به خاطر ناتوانى خود و توانایى تو رعیت تو گشته اند
 پس واجب است که در بین آنان به عدل رفتار کنى
و براى آنان چون پدرى مهربان باشى و نادانى آنان را ببخشایى
 و در کیفر نمودن آنان شتاب نکنى
و خداى عزوجل را بر قدرت و تسلطى که بر ایشان به تو داده است سپاسگزار باشى .

نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

1- امام صادق علیه السلام فرمود:
 نفست را به خاطر خودت به زحمت و مشقت بیانداز
زیرا اگر چنین نکنى دیگرى خودش را براى تو به زحمت نمى افکند.
2- امام صادق علیه السلام به مردى فرمود:
 قلبت را (براى خودت ) به مثابه همدمى مهربان

و به منزله فرزندى که با تو دوستى خالصانه دارد قرار ده
و دانشت را همچون پدرى که از او پیروى مى کنى
 و نفست را همانند دشمنى که با او به پیکار برخاسته اى
و مال و دارایى ات را

امانت و عاریتى بدان که آن را (باید به صاحبش ) برگردانى .
نام کتاب : جهاد با نفس
نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره
مترجم : على افراسیابى
 

زید بن موسى از پدرش امام موسى بن جعفر (ع)

و او از پدرانش نقل مى‏ کند که امیر المؤمنین (ع) فرمود:

ابو بکر و عمر و عثمان و طلحه و زبیر و سعد وعبد الرحمن بن عوف و برخى دیگر از صحابه خارج شدند تا پیامبر خدا (ص) را در خانه امّ سلمه ملاقات کنند و مرا دیدند که بر در خانه نشسته ‏ام، از من در باره پیامبر پرسیدند،

گفتم: اکنون بیرون مى‏ آید، چیزى نگذشت که پیامبر بیرون آمد و دست خود را بر پشت من زد و فرمود:

بزرگ باشى اى پسر ابو طالب! همانا تو پس از من با مردم با شش چیز مخاصمه مى ‏کنى و آنها را مجاب مى‏ سازى و در میان قریش یکى از آنها وجود ندارد:

تو نخستین آنان از نظر ایمان آوردن به خدا

و پایدارترین آنها در انجام امر خدا

و وفادارترین آنها نسبت به پیمان خدا

و مهربان‏ترین آنها به مردم

و داناترین آنها به قضاوت

و بهترین آنها در تقسیم (بیت المال) به طور مساوى

و بافضیلت ‏ترین آنها نزد خداوند هستى.

همین حدیث با سند دیگرى از جعفر بن محمد بن عبد اللَّه بن موسى از امام کاظم (ع) و او از پدرانش به ما روایت شده است.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏1، ص: 491

موسى بن بکر از امام کاظم (ع) و او از پدرش نقل مى‏ کند که امیر المؤمنین (ع) فرمود:

ده کس خود و دیگران را رنج مى‏ دهند:

صاحب علم اندک که خود را وادار مى‏ کند که به مردم بسیار یاد دهد،

و مرد بردبار که صاحب علم بسیار است ولى هوشمند نیست،

و کسى که در جستجوى چیزى است که به آن نمى‏ رسد و شایسته او نیست،

و زحمتکشى که سهل انگار است،

و سهل‏انگارى که با آن حالتش علم هم ندارد،

و کسى که با مردم مهربان است ولى به آنچه نزد اوست بخل مى‏ ورزد،

و طالب علمى که با کسى که از او داناتر است مجادله مى ‏کند و چون به او یاد دهد نمى ‏پذیرد.

الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏2، ص: 157