امام سجاد علیه السلام فرمود:
از سعادت مرد آن است که؛
در شهر خود کسب و تجارت نماید
و شریکان و مشتریانش افرادی صالح و نیکوکار باشند،
و نیز دارای فرزندانی باشد که کمک حال او باشند.
(وسایل الشیعه: ج 17، ص 647، ح 1)
صفوان گوید:
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
دو نفر مرد، همراه یک زن و یک نوزاد نزاعی داشتند،
بحضور امام حسین (علیه السلام) آمدند.
مرد اول گفت : زن مال من است (در نتیجه بچه نیز مال من است).
مرد دوم گفت : این فرزند مال من است .
امام حسین (علیه السلام) به مرد اول فرمود: بنشین ، او نشست .
آنگاه امام رو به زن کرد و فرمود:
راست بگو قبل از آنکه پرده ها بالا رود.
زن گفت : این مرد که نشسته همسر من است
و فرزند مال او است اما این مرد ایستاده را نمی شناسم .
امام (علیه السلام) به بچه شیرخوار رو کرد و فرمود:
به اذن خدا سخن بگو و خود را معرفی کن .
نوزاد با زبان گویا گفت :
پدر من نه این مرد است نه آن مرد، بلکه پدر من چوپان فلان طایفه می باشد.
به این ترتیب روشن شد که آن دو مرد هر دو در ادعای خود در مورد اینکه بچه مال آن ها است دروغ می گفتند.
داستان صاحبدلان / محمد محمدی اشتهاردی
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق فرزندت این است که بدانى او از توست
و در این دنیا خیر و شرش منسوب به توست
و تو در برابر ادب نیکوى او و راهنمایى او
به سوى خداى عزوجل و یارى او بر طاعت پروردگار مسئول هستى ،
پس در مورد او همانند کسى که مى داند بر احسان به فرزند ثواب خواهد برد
و بر بدى نمودن به او کیفر خواهد دید عمل کن .
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
1- امام صادق علیه السلام فرمود:
نفست را به خاطر خودت به زحمت و مشقت بیانداز
زیرا اگر چنین نکنى دیگرى خودش را براى تو به زحمت نمى افکند.
2- امام صادق علیه السلام به مردى فرمود:
قلبت را (براى خودت ) به مثابه همدمى مهربان
و به منزله فرزندى که با تو دوستى خالصانه دارد قرار ده
و دانشت را همچون پدرى که از او پیروى مى کنى
و نفست را همانند دشمنى که با او به پیکار برخاسته اى
و مال و دارایى ات را
امانت و عاریتى بدان که آن را (باید به صاحبش ) برگردانى .
نام کتاب : جهاد با نفس
نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره
مترجم : على افراسیابى
حضرت موسى بن عمران علیه السلام به خداى متعال عرض کرد:
- اى خدا- آیا در میان بندگان تو شخصى هست که مورد عاقّ والدین خود قرار بگیرد؟
خداى متعال در جواب او به این مضمون فرمود:
هنگامى که فرزند کارى کند که مردم. والدین او را دشنام دهند.
این کار نمودى از عقوق والدین بشمار مى آید.
امام صادق علیه السلام به این مضمون فرمود:
فرزند بدى که اعمال زشتى از او سر مى زند
موجب مى گردد که آبروى پدر او در نزد مردم ریخته شود .
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به این مضمون فرمود:
فرزند بدى که کار زشتى از او سر مى زند.
موجب مى گردد که شرافت خانوادگى و حسن سابقه آنها نابود گردد .
فرزندان رحمت شده و فرزندان نفرین شده، ص: 275
ابو بکر حضرمى از بعضى از اصحابش نقل مى کند که امام صادق (ع) فرمود:
به پدرانتان نیکى کنید تا فرزندانتان شما را نیکى کنند
و درباره زنان مردم عفت نشان دهید، تا مردم در باره زنان شما عفت را رعایت کنند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 93
یحیى بن عمران حلبى مى گوید:
از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود:
هفت گروه اعمال خود را تباه مى کنند:
مرد بردبارى که داراى دانش فراوان است ولى مشهور نیست و یاد نمى شود (علم خود را نشر نمى کند)،
و مرد حکیمى که آنچه را که دارد در اختیار کسى مى گذارد که دروغگوست و منکر چیزى است که به او داده مى شود (حکمت خود را در اختیار نااهلان مى گذارد)،
و مردى که به صاحبان حیله و خیانت اطمینان مى کند
و بزرگى که خشونت مى کند و عاطفه ندارد،
و مادرى که راز فرزندش را پوشیده نمى کند و آن را فاش مى سازد،
و کسى که در سرزنش کردن دوستانش شتاب مى کند،
و کسى که همواره با دوستش مجادله و ستیز مى کند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج2، ص: 19
ابو خالد سجستانى از امام صادق (ع) نقل مى کند که فرمود:
پنج خصلت است که هر کس یکى از آنها را نداشته باشد، بهره زیادى در وجود او نیست:
اول وفا،
دوم تدبیر،
سوم حیا،
چهارم حسن خلق
و پنجم که جامع این خصلتهاست، آزادگى.
و فرمود: پنج خصلت است که هر کس یکى از آنها را نداشته باشد، زندگى او ناقص و عقل او زایل و دل او مشغول است: اول صحت بدن
و دوم امنیت
و سوم وسعت روزى
و چهارمى دوست موافق.
گفتم: دوست موافق کیست؟ فرمود: همسر شایسته و فرزند صالح و رفیق صالح
و پنجمى که جامع همه این خصلتهاست، آسودگى است.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 415
1. قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه - : اَحِبُّوا الصِّبْیانَ وَ ارْحَمُوهُمْ وَ اِذا وَعَدْتُمُوهُمْ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ لایَرَوْنَ اِلّا اَنَّکُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.
رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: کودکان خود را دوست بدارید و با آنان مهربان باشید، وقتی به آنها وعده‌ای می‌دهید حتماً وفا کنید زیرا کودکان، شما را رازق خود می‌پندارند.
«وسائل الشیعه، ج 5، ص 126»
