صراط مستقیم

مردى از سفر حج برگشته

سرگذشت مسافرت خودش و همراهانش را براى امام صادق تعریف مى‏ کرد،

مخصوصا یکى از همسفران خویش را بسیار مى‏ ستود که،

چه مرد بزرگوارى بود، ما به معیت همچو مرد شریفى مفتخر بودیم،

یکسره مشغول طاعت و عبادت بود،

همین که در منزلى فرود مى‏ آمدیم او فورا به گوشه ‏اى مى ‏رفت

و سجاده خویش را پهن مى‏ کرد و به طاعت و عبادت خویش مشغول مى‏ شد.
امام:

«پس چه کسى کارهاى او را انجام مى‏ داد؟

و که حیوان او را تیمار مى‏ کرد؟».

 البته افتخار این کارها با ما بود.

او فقط به کارهاى مقدس خویش مشغول بود

و کارى به این کارها نداشت.

- بنابراین همه شما از او برتر بوده‏ اید.
مجموعه ‏آثاراستادشهیدمطهرى، ج‏18، ص: 201

سیر و سلوک الی الله در کلام امام صادق (ع)
روایت عنوان بصری یکی از دستور العمل های بسیار مهمّ وجود مقدس امام صادق (ع) است که در بردارنده نکاتی نغز و بدیع در تهذیب نفس است که جهت استفاده تمامی پیروان مکتب نورانی ائمه دین صادر فرموده اند.

و بسیاری از عرفا ، علما و بزرگان اخلاق اهتمام خاصی به این روایت شریف داشته اند ،

از جمله مرحوم آیت الله العظمی سید میرزا علی قاضی طباطبایی (ره)

به ارادتمندان و شاگردان خود دستور می دادند که آن را بنویسند و عمل کنند و کراراً می فرمودند :

(( باید آن را در جیب خود داشته باشید و هفته ای یکی دو بار آن را مطالعه کنید ))

و شاگردان خود را بدون التزام به مضمون این روایت نمی پذیرفتند.

ذیلاً متن و ترجمه این روایت شریف را برای بهره مندی تمامی مشتاقان سلوک الی الله ذکر می کنیم.

مرحوم علامه مجلسی (ره) در بحارالانوار

{ چاپ بیروت ، جلد 1 صفحه 224 ، کتاب العلم ، باب 7 ، آداب طلب العلم و احکامه }

می فرماید :

می گویم :

به خط استادمان ؛ بهاء الدین عاملی شیخ بهاء (ره) روایتی را با این مضمون یافتم :
ادامه مطلب...

احمد بن ابى عبد اللَّه برقى با سند خود نقل مى‏ کند که امیر المؤمنین (ع) فرمود:

دو کس در دنیا پشت مرا شکست:

کسى که زبان‏ باز و فاسق است

و کسى که نادان و عابد است.

آن یکى با زبانش فسق خود را پوشیده مى‏ دارد

و آن دیگرى با عبادتش نادانى خود را مى‏ پوشاند

پس، از دانشمندان فاسق و عبادت‏ کنندگان جاهل بپرهیزید،

آنان فتنه هر کسى هستند که گرفتار فتنه شده است،

همانا من از پیامبر خدا (ص) شنیدم که فرمود:

یا على، تباهى امت من به دست هر منافق زبان بازى است.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏1، ص: 113

مسعدة بن صدقه ربعى از امام صادق (ع) و او از پدرانش از على (ع) نقل مى ‏کند که پیامبر خدا (ص) فرمود:

آفت سخن، دروغ

و آفت علم، فراموشى

و آفت حلم، سفاهت

و آفت عبادت، سستى

و آفت زرنگى، زیاده‏ روى در آن

و آفت شجاعت، ستمگرى

و آفت سخاوت، منت گذاشتن

و آفت زیبایى، تکبّر

و آفت داشتن خانواده شریف، فخرفروشى است.

الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏2، ص: 127

1

1. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : فِکْرَةُ ساعَةٍ خَیرٌ مِنْ عبادَةِ سنَةٍ. «بحارالانوار، ج 71، ص 326»

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود:

ساعتی اندیشه کردن بهتر از یک سال عبادت است.

2. قال الامام علی - علیه السّلام - : لا عِبادَةَ کَالتَّفکُّرِ فی صَنْعةِ اللهِ عزّوَجلّ. «امالی طوسی، ص 146»

امام علی - علیه السّلام - فرمود:

هیچ عبادتی مانند اندیشیدن در صنع (خلق) خدای عزوجل نیست.

3. قال الامام علی - علیه السّلام - : تَمییزُ الباقی مِنَ الْفانی مِنْ أَشْرَفِ النَّظَرِ.«غررالحکم، ح 4494»

امام علی - علیه السّلام - فرمود:

تمییز دادن و تشخیص امور ماندنی از امور فانی و رفتنی، از برترین اندیشه ‌هاست.

4. قال الامام علی - علیه السّلام - : اَصْلُ العقلِ الفِکرُ وَ ثَمَرتُهُ السَّلَامَةُ.«غررالحکم، ح 3093»

امام علی - علیه السّلام - فرمود:

ریشة عقل، اندیشه است و ثمره ‌اش سالم ماندن.

(از خطا، لغزش و گناه یا عذاب آخرت)

5. قال الامام علی - علیه السّلام - : فِکرُ الْمَرءِ مِرآةٌ تُریهِ حُسْنَ عَمَلِهِ مِنْ قُبْحِهِ.«غررالحکم، ح 6546»

امام علی - علیه السّلام - فرمود:

اندیشه آدمی آینه‌ای است که کردار نیک و بدش را به او نشان می‌دهد.

ادامه مطلب...