صراط مستقیم

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
... و اما حق طرفى که بر علیه تو ادعایى نموده است این است که
 اگر ادعاى او حق است
تو خود نیز باید به نفع او و بر علیه خودت شاهد او باشى
 و به او ستم نکنى
و حق او را به طور کامل به او بدهى
و اگر ادعاى او باطل است با او مدارا کنى
و در مورد او جز مدارا کار دیگرى نکنى
و پروردگارت را به خشم نیاورى
و هیچ نیرویى جز به نیروى الهى نیست .
نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق همسایه ات این است که در نبود او حفظش کنى
 و در هنگام حضور اکرامش نمایى
 و زمانى که مورد ستم قرار مى گیرد به یارى اش بشتابى ،
 عیب او را پیگیرى مکن
و اگر دانستى که بدى اى دارد بدى اش را بپوشان
و اگر دانستى که نصیحت را مى پذیرد بین خود و او نصیحتش کن
و هنگام سختى او را وا مگذار
و از لغزشش درگذر
و گناهش را ببخش
 و با او به بزرگوارى معاشرت کن
و هیچ نیرویى نیست جز به کمک خدا.
نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

عبد اللَّه بن سنان از امام صادق (ع) نقل مى‏ کند که فرمود:

پیامبر خدا (ص) هر روز از شش چیز به خدا پناه مى ‏برد:

شک

و شرک

و تعصب

و غضب

و ستم

و حسد.

الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏1، ص: 481

حارث بن مغیرة گوید:

شنیدم از امام صادق (ع) که می فرمود شش خصلت در مؤمن نمی باشد:

سخت‏گیرى

و کارشکنى

و لجبازى

و دروغگوئى

و حسدورزى

و ستمکارى.
الخصال / ترجمه فهرى، ج‏1، ص: 362

عبد الله بن غالب از امام صادق (ع) نقل مى‏ کند که فرمود:

شایسته است که در مؤمن هشت خصلت باشد:

در موقع گرفتارى‏ ها خود نگهدار باشد

و در موقع رسیدن بلا شکیبا باشد

و در سستى ‏ها شکرگزار باشد

و به آنچه خداوند او را روزى داده قانع باشد،

به دشمنانش ظلم نکند

و به خاطر دوستانش به مردم ستم نکند،

بدن خود را به زحمت اندازد

و مردم از وى در آسایش باشند،

همانا دانش، دوست مؤمن

و بردبارى، وزیر او

و شکیبایى، فرمانده سپاه او

و آسان‏گیرى، برادر او

و نرمى، پدر اوست.

الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏2، ص: 113

1. ایمان‏
دوستى باید بر اساس ایمان باشد. قرآن مى‏ فرماید: إِنَّ کَثِیراً مِّنَ الْخُلَطَاءِ لَیَبْغِی بَعْضُهُمْ عَلَى‏ بَعْضٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ «سوره ص/ 24» در حقیقت بسیارى از شریکان به یکدیگر ستم روا مى‏ دارند، مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده ‏اند.
على علیه السلام فرمود: من اعانَکَ عَلى صلاح دینِک فهو الرفیقُ الشفیق «غررالحکم، ص 424» دوست آن کسى است که تو را در راه دینت یارى دهد.
2. تقوا
الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ «زخرف/ 67» در آن روز دوستان، بعضى دشمن بعضى دیگرند، مگر پرهیزگاران.
امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: اطلُبْ مُؤاخاتَ الاتقیاءِ وَ لَو فى ظُلُمات الارضِ و ان افنَیتَ عُمرَک فى طَلَبِهم «یادداشتهاى استاد مطهرى، ج 4، ص 117» به دنبال دوستان با تقوا باش؛ ولو در تاریکى‏ هاى زمین باشد و اگر چه عمرت را در این راه فنا کنى.
3. بازدارنده از بدى‏ ها
على علیه السلام مى‏ فرماید: علیک بِمُؤاخاةِ مَن حَذَّرک «غررالحکم، ص 482» با کسى دوستى کنید که شما را از بدى‏ ها بر حذر دارد. على علیه السلام فرمود: صَدیقُک مَن نَهاک «غررالحکم، ص 457» دوست تو کسى است که تو را از بدیها باز دارد.

راه و رسم دوستى، ص: 30