امام سجاد علیه السلام فرمود:
ای فرزند آدم،
تا آن زمانی که در درون خود واعظ و نصیحت کننده ای دلسوز داشته باشی
و در تمام امور بررسی و محاسبه کارهایت را اهمیّت دهی
و در تمام حالات ـ از عذاب الهی ـ ترس و خوف داشته باش؛
در خیر و سعادت خواهی بود.
(مشکاه الانوار: ص 246)
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق فرزندت این است که بدانى او از توست
و در این دنیا خیر و شرش منسوب به توست
و تو در برابر ادب نیکوى او و راهنمایى او
به سوى خداى عزوجل و یارى او بر طاعت پروردگار مسئول هستى ،
پس در مورد او همانند کسى که مى داند بر احسان به فرزند ثواب خواهد برد
و بر بدى نمودن به او کیفر خواهد دید عمل کن .
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
امام سجاد علیه السلام ...فرمود:
... و حق نفست بر تو این است که
آن را در راه فرمانبردارى از خداى عزوجل به کار وادارى .
و حق زبان این است که
او را بزرگتر و شریف تر از آن بدانى که ناسزا گوید
و او را به خیر و ترک سخنان زائد و بى فائده
و نیکى به مردم و گفتار نیک درباره مردم عادت دهى.
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
امام (علی علیه السلام) فرمود:
رسول خدا(ص)بر جمعى گذشت و فرمود:
براى چه گرد هم فراهم شدید؟
عرض کردند یا رسول اللَّه
این دیوانه ایست که غش می کند و ما بر گرد او جمع شدیم،
فرمود: این دیوانه نیست بلکه بیمار است،
سپس فرمود شما را از دیوانه حقیقى آگاه نکنم؟
عرض کردند چرا یا رسول اللَّه،
فرمود دیوانه آنست که:
از روى تکبر راه می رود
و با گوشه چشمش نگاه می کند
و شانه هاى خود را از سر بزرگى می جنباند
و با آنکه گناه خدا را می ورزد آرزوى بهشت از خدا دارد،
از شرش آسوده نیستند
و بخیرش امیدى نیست
اینست دیوانه،
ولى این بیمار و گرفتار است
الخصال / ترجمه کمرهاى، ج1، ص: 296
سعد اسکاف از امام باقر (ع) نقل مى کند که فرمود:
سه چیز پشت را مى شکند:
کسى که عمل خیر خود را بسیار بداند
و گناهانش را از یاد برد
و در رأى خود، خودبین باشد.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 173
ام سلمه به پیامبر خدا (ص) گفت:
پدر و مادرم فداى تو باد، زنى که دو بار شوهر کرده و آنها از دنیا رفته اند و به بهشت داخل شده اند، این زن با کدام یک از آنها خواهد بود؟
فرمود: اى ام سلمه:
هر کدام که اخلاق نیکویى داشته باشد و با خانواده خود رفتار نیکویى داشته باشد. اى ام سلمه!
کسى که اخلاق نیکو داشته باشد خیر دنیا و آخرت را برده است.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 73
سلیمان بن خالد از امام باقر (ع) نقل مى کند که پیامبر خدا (ص) فرمود:
خداوند با چیزى بهتر از عقل پرستیده نشده و مؤمن عاقل نمى شود مگر اینکه در وى ده خصلت باشد:
از او امید خیر رود،
و از شرّ او ایمن باشند،
و خیر اندک دیگران را بسیار شمارد
و خیر بسیار خودش را اندک بشمارد
و در طول عمرش از طلب علم خسته نشود
و از رو آوردن اهل حاجت به سوى او به ستوه نیاید،
فروتنى در نظرش بهتر از عزّت، و تنگدستى در نظرش بهتر از ثروت باشد،
بهره او از دنیا حد اقلّ خوراک است
و اما دهمى،
چیست آن دهمى؟
اینکه هیچ کس را نبیند مگر اینکه بگوید:
او از من بهتر و پرهیزگارتر است.
همانا مردم دو گروهند:
گروهى که او از آنان بهتر و پرهیزگارتر است
و گروهى که او از آنان بدتر و پستتر است،
هر گاه کسى را ببیند که از او بهتر و پرهیزگارتر است به او فروتنى کند تا به او برسد
و هر گاه کسى را ببیند که از او بدتر و پستتر است،
بگوید شاید خیر او در باطن و شرّ او در ظاهر است
و شاید سرانجام او نیک باشد،
پس اگر چنین کند عظمت او بالا مى رود و سرور اهل زمانش مى شود.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج2، ص: 153
انس بن محمد ابو مالک از پدرش از امام صادق (ع) و او از پدرانش از على بن ابى طالب (ع) نقل مى کند که؛
پیامبر خدا (ص) در وصیت خود به او، فرمود:
یا على، هفت چیز است که هر کس آنها را داشته باشد حقیقت ایمان او کامل مى گردد
و درهاى بهشت به روى او باز مى شود:
کسى که وضوى کامل بگیرد
و نمازش را نیکو بخواند
و زکات مالش را بدهد
و خشم خود را فرو برد
و زبانش را زندانى کند
و از گناهانش طلب آمرزش کند
و در باره اهل بیت پیامبرش حق خیرخواهى را ادا کند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج2، ص: 13
امام صادق (ع) و از پدرانش از على (ع) نقل مى کند
که پیامبر خدا (ص) بر گروهى گذر کرد و فرمود:
براى چه اجتماع کرده اید؟
گفتند: یا رسول اللَّه این دیوانه بیهوش شده است و ما به جهت او اینجا جمع شده ایم.
فرمود: این مجنون نیست بلکه مریض است،
سپس فرمود: آیا به شما خبر بدهم که مجنون واقعى کیست؟
گفتند: آرى یا رسول اللَّه،
فرمود: مجنون واقعى کسى است که:
در راه رفتن تکبر کند
و با گوشه چشم نگاه کند
و شانه هاى خود را از تکبر بجنباند
و از خدا آرزوى بهشت کند در حالى که او را نافرمانى مى کند،
او کسى است که مردم از شرّ او در امان نیستند و امیدى به خیر او نیست چنین کسى مجنون است و این شخص مریض مى باشد.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 485