چهل حدیث «صدقه جاریه»
پیام الهی
یا ایها الّذینَ آمَنوُا! اَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکم مِنْ قبلان یأتِی یوْمٌ لا بَیعٌ فیهِ وَ لاخُلَّةٌ وَ لا شفاعَةٌ.(بقره، 254)
ای کسانی که ایمان آوردهاید!
از آنچه به شما روزی دادهایم، انفاق کنید،
پیش از رسیدن روزی که در آن روز (قیامت) نه داد و ستدی است و نه دوستی و واسطگی (و هیچ کدام به کار نمیآید).
شتاب به کار نیک
1 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ اِرْتَـقَبَ الْمَوْتَ سارَعَ فِی الْخَـیراتِ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
هر کس که چشم به راه مرگ باشد، در کارهای خیر، شتاب میکند.
آمادگی برای مرگ
محرومین از محبت الهی
یکی از صفات اخلاقی زشت و ناپسند که معمولا ازفقدان ایمان و یا ضعف آن ناشی می شود،
رذیله پست خیانت است.
این صفت عامل بسیاری از مشکلات جامعه می باشد،
که دارای انواع مختلف است.
از جمله مهمترین انواع خیانت ها،
خیانت در حق الطاف الهی
و در حق انبیاء و اولیاء کریمش است،
یکی دیگر از مهمترین خیانت ها،
خیانت نسبت به آبرو و اسرار و اموال مردم است،
که از جمله مهمترین دلایل ایجاد حق الناس است.
یکی دیگر از خیانت های مرسوم در کل جوامع انسانی؛
خیانت به نفس و خود است،
که هرکس با توجه به شرایط ویژه اش به عضوی از اعضای خودش و نعمتی از نعمتهای مخصوص به خودش خیانت می ورزد.
حال اگر یک نگاه اجمالی به آثار وحشتناک این صفت زشت نماییم،
به درستی متوجه می شویم که این صفت در انواع مختلفش عامل گرفتاری های زیادی است،
که از جمله آنها دوری از محبوبیت الهی است.
برای تبیین روشن تر این وجه (دوری از محبت الهی)،
می توان به تفاسیر آیات ذیل مراجعه نمود:
الأنفال : 58
وَ إِمَّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیانَةً فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ عَلى سَواءٍ
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْخائِنینَ
النساء : 107
وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذینَ یَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ مَنْ کانَ خَوَّاناً أَثیماً
الحج : 38
إِنَّ اللَّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذینَ آمَنُوا
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ خَوَّانٍ کَفُورٍ
محرومین از محبت الهی
محروم شدن از محبت الهی یعنی داخل شدن در قهر و غضب الهی،
یعنی سرگردان شدن در این دنیای فانی،
یعنی دوری از سعادت عالی،
یکی از مهمترین دلایل دور ماندن از محبت خداوند،
ظلم و ستم است که به روشهای مختلفی صورت می پذیرد؛
گاهی ظلم در حق مردم و هم نوعان است،
گاهی ظلم در حق خودمان صورت می گیرد،
و در پاره ای از موارد ظلم در حق الطافی بی شائبه ای است که؛
خداوند متعال به بندگان بخشیده است.
برای رسیدن به تصویری روشن تر از این مطالب می توان تفاسیرآیاتذیل را مورد کاوش ریزبینانه تر قرار داد:
آل عمران : 57
وَ أَمَّا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ
وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمینَ
آل عمران : 140
إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ وَ لِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ یَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَداءَ
وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمینَ
الشورى : 40
وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ
إِنَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمینَ
محرومین از محبت الهی
کافر شدن به دو صورت ممکنه اتفاق بیفته،
یکی کفران و ناسپاسی بر داراییها و نعمتها و...
و دیگری کافرشدن و روی گردانی از دین کامل و جامع اسلام ناب محمدی
که هر دو عاملی هستند
برای محروم شدن از محبت الهی
برای رسیدن به درک بالاتر از این بیان می توان به تفسیر ذیل دو آیه وارده مراجعه نمایید:
آل عمران : 32
قُلْ أَطیعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا
فَإِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْکافِرینَ
الروم : 45
لِیَجْزِیَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ
إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْکافِرینَ
البقرة : 276
یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقاتِ
وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثیمٍ
محرومین از محبت الهی
شاید دور از اغراق نباشد که گفته شود؛
تجاوز
یکی از پرکاربردترین واژه در فضای مجازی است،
که ریشه این کاربرد فراوان را باید در این موضوع جستجو کرد که،
انسانها وقتی از محور انسانی خود دور می شوند،
یکی از پست ترین صفاتی که سراغشان می آید،
تا مسیر غیر انسانی خود را سریع تر طی نمایند،
رذیله پلید تجاوز است.
امروزه بیشترین مشکل حول روابط جنسی به واژه تجاوز برمی گردد،
البته تجاوز در مسیرهای مختلف دیگر نیز صورت می گیرد،
که از جمله آنها می توان به؛
بحث جنگ و درگیری،
نوع خوردن و آشامیدن
و روشهای عبادی خارج از قاعده مرسوم دنیای امروز اشاره کرد.
آنچه لازم است به عنوان خروجی این بحث کوتاه بدان اشاره گردد؛
اینست که اعتقاد پیدا کنیم؛
تجاوز
یکی از مهمترین دلایل محرومیت از محبت الهی است.
لذا؛
صاحبان اندیشه را برای رسیدن به تبیینی روشنتر،
به تفاسیرآیات ذیل ارجاع می دهیم:
البقرة : 190
وَ قاتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ الَّذینَ یُقاتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ
المائدة : 87
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَیِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ
الأعراف : 55
ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً
إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ
محرومین از محبت الهی
وقتی انسان در مسیر زندگی روزمره اش، راه الهی را انتخاب نکرد؛
لاجرم از اصلاح دور می گردد و به سمت فساد روی می آورد،
آنوقت است که همه چیز به سمت نابودی و بی ارزشی پیش می رود،
یکی از مصادیق انسانی بارز فساد انگیزی،
یهودیانی هستند که از راه انبیای الهی دور گشتند،
و نسل به نسل بر ترویج فساد خود افزودند،
به طوری که اگر امروزه، بیشتر یهودیان در جامعه اصلاح شوند
و یا در نهایت در صورت عدم اصلاح حذف شوند،
آن وقت به عیان مشاهده خواهد شد که؛
بسیاری از فسادهای عالم نیز حذف و یا کمرنگ خواهند شد.
اما آنچه در این گفتار کوتاه بدان باید پرداخته شود اینست که؛
فساد
به هر شکلی و از هر شخص و طایفه ای صورت گیرد؛
یکی از نتایج مهمش دور شدن از محبت الهی است،
که بدین منظور پیشنهاد می گردد؛
تفاسیر، درآیاتذیل مورد بررسی و مداقه ویژه قرار گیرد:
البقرة : 205
وَ إِذا تَوَلَّى سَعى فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فیها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ
وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْفَسادَ
المائدة : 64
وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ یُنْفِقُ کَیْفَ یَشاءُ وَ لَیَزیدَنَّ کَثیراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ طُغْیاناً وَ کُفْراً وَ أَلْقَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ کُلَّما أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً
وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ
القصص : 77
وَ ابْتَغِ فیما آتاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنْیا وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِی الْأَرْضِ
إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ
محرومین از محبت الهی
یکی از مشکلاتی که بین اکثر مردم رایج است،
توجه نکردن به نوع صرفه جویی در مصرف انواع نیازهای روزمره است.
نمونه بارز اسراف در زندگی اکثر افراد،
زیاده روی در خوردن و آشامیدن است،
که صرف نظر از پیامدهای متعدد بر جسم و روان،
از مهمترین آثار سوء آن می شود به دوری از محبت الهی اشاره کرد،
که برای روشن شدن بیشتر این موضوع می توان به تفاسیر آیات ذیل مراجعه نمود:
الأنعام : 141
وَ هُوَ الَّذی أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَیْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُکُلُهُ وَ الزَّیْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَیْرَ مُتَشابِهٍ کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا
إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ
الأعراف : 31
یا بَنی آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا
إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ