چند حدیث زیبا و ناب
از امام حسین علیه السلام
پاداش سلام
امام حسین (ع):
سلام هفتاد حسنه دارد، شصت و نُه حسنه از آنِ سلام کننده و یکی از آن جوابگو است.
بحارالانوار، ج78،ص120
عذر بدتر از گناه
امام حسین (ع):
جمعی نزد آن حضرت از عذرخواهی عبدالله بن عمرو بن عاص از شرکت در جنگ صفین یاد می کردند که حضرت فرمود: چه بسا گناهی که از عذرطلبی آن نیکوتر است.
بحار الانوار، ج78 ، ص128
بدی کردن و پوزش خواستن
امام حسین (ع):
کاری مکن که از آن پوزش بخواهی زیرا مؤمن نه بد میکند و نه عذر می طلبد، و منافق هر روز بد میکند و عذر می خواهد.
تحف العقول،ص248
رسیدن به آرزوها
امام حسین (ع):
کسی که بخواهد از راه گناه به مقصدی برسد ، دیرتر به آروزیش می‌رسد و زودتر به آنچه می‌ترسد گرفتار می‌شود .
بحارالانوار، ج78،ص120
حاجات مردم
امام حسین (ع):
آگاه باشید که یکی از نعمتهای الهی بر شما حاجات و نیازهای مردم به شما است، پس از این نعمتها بیزار نشوید که برمی‌گردند و به جایی دیگر می‌روند.
بحارالانوار، ج78،ص121
دوست و دشمن
امام حسین (ع):
کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد میکند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید میکند.
بحارالانوار، ج78،ص128
عزّت و آبرو
امام صادق (ع) فرمود: پنج کس دچار بى خوابى هستند:
کسى که آهنگ ریختن خونى کرده است
و آنکه ثروت فراوانى دارد ولى نگهبان امینى براى ثروت خود ندارد
و آنکه براى بدست آوردن حیثیت اجتماعى متوسل بدروغ و بهتان گردد
و آنکه بدهى زیادى گردنگیرش شده است و مالى ندارد تا ادا کند
و عاشقى که در معرض جدائى از معشوق خویش است.
الخصال / ترجمه فهرى، ج1، ص: 328
سلیمان بن خالد از امام باقر (ع) نقل مى کند که پیامبر خدا (ص) فرمود:
خداوند با چیزى بهتر از عقل پرستیده نشده و مؤمن عاقل نمى شود مگر اینکه در وى ده خصلت باشد:
از او امید خیر رود،
و از شرّ او ایمن باشند،
و خیر اندک دیگران را بسیار شمارد
و خیر بسیار خودش را اندک بشمارد
و در طول عمرش از طلب علم خسته نشود
و از رو آوردن اهل حاجت به سوى او به ستوه نیاید،
فروتنى در نظرش بهتر از عزّت، و تنگدستى در نظرش بهتر از ثروت باشد،
بهره او از دنیا حد اقلّ خوراک است
و اما دهمى،
چیست آن دهمى؟
اینکه هیچ کس را نبیند مگر اینکه بگوید:
او از من بهتر و پرهیزگارتر است.
همانا مردم دو گروهند:
گروهى که او از آنان بهتر و پرهیزگارتر است
و گروهى که او از آنان بدتر و پستتر است،
هر گاه کسى را ببیند که از او بهتر و پرهیزگارتر است به او فروتنى کند تا به او برسد
و هر گاه کسى را ببیند که از او بدتر و پستتر است،
بگوید شاید خیر او در باطن و شرّ او در ظاهر است
و شاید سرانجام او نیک باشد،
پس اگر چنین کند عظمت او بالا مى رود و سرور اهل زمانش مى شود.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج2، ص: 153
ابو حمزه ثمالى از امام سجاد (ع) نقل مى کند که فرمود:
سخن زیبا:
ثروت مى آورد
و روزى را فراوان مى کند
و اجل را به تأخیر مى اندازد
و شخص را در میان خانواده محبوب مى کند
و او را به بهشت وارد مى کند.
الخصال / ترجمه جعفرى، ج1، ص: 461
امام صادق علیه السلام فرمودند:
1- طلبتُ الجنة، فوجدتها فی السخأ:
بهشت را جستجو نمودم،
پس آن را در بخشندگی و جوانمردی یافتم.
2- و طلبتُ العافیة، فوجدتها فی العزلة:
و تندرستی و رستگاری را جستجو نمودم،
پس آن را در گوشه گیری (مثبت و سازنده) یافتم.
3- و طلبت ثقل المیزان، فوجدته فی شهادة «ان لا اله الا الله و محمد رسول الله»:
و سنگینی ترازوی اعمال را جستجو نمودم،
پس آن را در گواهی به یگانگی خدا تعالی
و رسالت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) یافتم.
4- و طلبت السرعة فی الدخول الی الجنة، فوجدتها فی العمل لله تعالی:
سرعت در ورد به بهشت را جستجو نمودم،
پس آن را در کار خالصانه برای خدای تعالی یافتم.
5- و طلبتُ حب الموت، فوجوته فی تقدیم المال لوجه الله:
و دوست داشتن مرگ را جستجو نمودم،
پس آن را در پیش فرستادن ثروت (انفاق) برای خشنودی خدای تعالی یافتم.
6- و طلبت حلاوة العبادة، فوجدتها فی ترک المعصیة:
و شیرینی عبادت را جستجو نمودم،
پس آن را در ترک گناه یافتم.
7- و طلبت رقة القلب، فوجدتها فی الجوع و العطش:
و رقت (نرمی) قلب را جستجو نمودم،
پس آن را در گرسنگی و تشنگی (روزه) یافتم.
8- و طلبت نور القلب، فوجدته فی التفکر و البکأ:
و روشنی قلب را جستجو نمودم،
پس آن را در اندیشیدن و گریستن یافتم.
9- و طلبت الجواز علی الصراط، فوجدته فی الصدقة:
و (آسانی) عبور بر صراط را جستجو نمودم،
پس آن را در صدقه یافتم.
10- و طلبت نور الوجه، فوجدته فی صلاة اللیل:
و روشنی رخسار را جستجو نمودم،
پس آن را در نماز شب یافتم.
11- و طلبت فضل الجهاد، فوجدته فی الکسب للعیال:
و فضیلت جهاد را جستجو نمودم،
پس آن را در به دست آوردن هزینه زندگی زن و فرزند یافتم.
12- و طلبت حدب الله عزوجل، فوجدته فی بغض اهل المعاصی:
و دوستی خدای تعالی را جستجو کردم،
پس آن را در دشمنی با گنهکاران یافتم.
13- و طلبت الرئاسة، فوجدتها فی النصیحة لعبادالله:
و سروری و بزرگی را جستجو نمودم،
پس آن را در خیرخواهی برای بندگان خدا یافتم.
14- و طلبت فراغ القلب، فوجدته فی قلة المال:
و آسایش قلب را جستجو نمودم،
پس آن را در کمی ثروت یافتم.
15- و طلبت عزائم الامور، فوجدتها فی الصبر:
و کارهای پر ارزش را جستجو نمودم،
پس آن را در شکیبایی یافتم.
16- و طلبت الشرف، فوجدته فی العلم:
و بلندی قدر و حسب را جستجو نمودم،
پس آن را در دانش یافتم.
17- و طلبت العبادة فوجدتها فی الورع:
و عبادت را جستجو نمودم،
پس آن را در پرهیزکار یافتم .
18- و طلبت الراحة، فوجوتها فی الزهد:
و آسایش را جستجو نمودم،
پس آن را در پارسایی یافتم.
19- و طلبت الرفعة، فوجدتها فی التواضع:
برتری و بزرگواری را جستجو نمودم،
پس آن را در فروتنی یافتم.
20- و طلبت العز، فوجدته فی الصدق:
و عزت (ارجمندی) را جستجو نمودم،
پس آن را در راستی و درستی یافتم.
21- و طلبت الذلة، فوجدتها فی الصوم:
و نرمی و فروتنی را جستجو نمودم،
پس آن را در روزه یافتم.
22- و طلبت الغنی، فوجدته فی القناعة:
و توانگری را جستجو نمودم،
پس آن را در قناعت یافتم.
23- و طلبت الانس، فوجدته فی قرائة القرآن:
و آرامش و همدمی را جستجو نمودم،
پس آن را در خواندن قرآن یافتم.
24- و طلبت صحبة الناس، فوجدتها فی حسن الخلق:
و همراهی و گفتگوی با مردم را جستجو نمودم،
پس آن را در خوشخویی یافتم.
25- و طلبت رضی الله، فوجدته فی برالوالدین:
و خوشنودی خدا تعالی را جستجو نمودم،
پس آن را در نیکی به پدر و مادر یافتم.
منبع: مستدرک الوسائل، ج 12، ص 173 - 174، ح 13810
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در جمع صحابه خود فرمود:
«ألا و تقرّبوا إلی اللّه بالطاعات یجزل لکم المثوبات، و قصّروا أعمارکم فی الدنیا بالتعرّض لأعداء اللّه فی الجهاد لتنالوا طول أعمار الآخرة فی النعیم الدائم الخالد، و ابذلوا أموالکم فی الحقوق اللازمة لیطول غناوءکم فی الجنّة.
فقام ناس فقالوا:
یا رسول اللّه نحن ضعفاء الأبدان قلیلو الأموال لا نفی بمجاهدة الأعداء و لا تفضل أموالنا عن نفقات العیالات، فماذا نصنع؟
قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : ألا فلیکن صدقاتکم من قلوبکم و ألسنتکم.
قالوا: کیف یکون ذلک یا رسول اللّه ؟ قال صلی الله علیه و آله :
أمّا القلوب فتقطعونها علی حبّ اللّه و حبّ محمّد رسول اللّه و حبّ علی ولی اللّه و وصی رسول اللّه و حبّ المنتجبین للقیام بدین اللّه و حبّ شیعتهم و محبّیهم و حبّ إخوانکم الموءمنین و الکفّ عن اعتقادات العداوات و الشحناء و البغضاء.
و أما الألسنة فتطلقونها بذکر الله تعالی بماهو أهله والصلاة علی نبیه محمّد وآله الطیبین فإنّ اللّه تعالی یبلّغکم أفضل الدرجات وینیلکم به المراتب العالیات».
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
ای مردم! با اطاعت خدا، به خدا نزدیک شوید تا این که خداوند شما را به خیر برساند.
اسارت های خود را در دنیا کم کنید و متعرض دشمنان خدا شوید و در جنگ شرکت کنید تا اعمال شما در قیامت زیاد شود و از مال های خودتان در حقوق لازم انفاق کنید.
در این حال، مردم بلند شدند و عرض کردند:
«ای رسول خدا! بدن ما ضعیف است و مال و منالی هم نداریم که بذل و بخشش کنیم، پس چه کنیم؟»
حضرت فرمودند: «صدقات قلبی و زبانی بدهید.»
باز مردم سؤال نمودند: «چگونه صدقه بدهیم؟»
حضرت فرمودند: صدقات قلبی، این است که قلبتان را با محبت خدا و محمد، رسول خدا و علی، ولی خدا، و همه کسانی که برای قیام در راه دین خداوند انتخاب شده اند (ائمه معصومین علیهم السلام ) و محبت شیعه آن ها و کسانی که از دوست داران شیعیان هستند را در دلتان ایجاد کنید.
اما صدقات زبان، این است که مشغول به ذکر خداوند باشید و صلوات بر محمد و آلش بفرستید، زیرا خداوند شما را به واسطه این اعمال به بهترین درجات می رساند.
( تفسیرالامام العسکری علیه السلام،ص 447 و 448؛مدینةالمعاجز،ج 1،ص 455؛بحارالانوار،ج 9،ص 325)
گروهى از طایفه بنى عبس به نزد یکى از خلفا رفتند
در میان آنها مرد نابینایى بود،
خلیفه از او سؤال کرد که چگونه و به چه علت دو چشمانت نابینا شده است؟
مرد نابینا گفت:
شبى با خانواده ام در بیابانى خوابیدم و در میان طایفه بنى عبس از من ثروتمندتر وجود نداشت
ناگهان سیل آمد اهل و عیال و مال و فرزندان مرا برد
و من با یک شتر سرکش و یک بچه شیرخوار ماندیم،
شتر سرکش فرار کرد من بچه را به زمین گذاشتم و به تعقیب شتر رفتم
همین که قدرى به دنبال شتر دویدم ناگهان صداى فریاد بچه به گوشم رسید،
بلافاصله برگشتم دیدم که سر گرگ در شکم بچه است و مشغول خوردن او مى باشد
دوباره به طرف شتر رفتم وقتى که نزدیک آن رسیدم و مى خواستم آن را بگیرم
لگد محکمى به صورتم زد که من به زمین افتادم و چشمانم کور شد.
پس صبح کردم در حالى که نه مال داشتم نه عیال نه فرزند و نه بینایى چشم.
آرام بخش دل داغدیدگان، ص: 150