مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانى صاحب تفسیر مى‌فرماید:
که از اول تکلیف تا به حال معصیت نکرده‌ام،
"و ما أبرىء نفسى من التجرى!"؛
(ولى خود را از تجرى و نیت معصیت پاک و منزه نمى‌دانم!)
و نتیجه‌ى آن این بود که در تاریکى، قرآن یا هر کتاب دیگر را مى‌خوانم،
و هرگاه محتاج به غذا باشم از غیب برایم حاضر مى‌شود
تا به حدى که مى‌خورم و سیر مى‌شوم،
و مسایل و مشکلات با توسل براى من حل مى‌شود.
آیا براى ما مایه‌ى سرافکندگى
و غبطه آور نیست که غیر معصوم،
در زمان تکلیف هیچ معصیت نکند!
و ما...
(در محضر آیت الله بهجت ره ،ج1،ص215)
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق همدم و همصحبت این است که
با او به مهربانى و انصاف مصاحبت کنى
و چنانکه گرامى ات مى دارد گرامى اش دارى
و او را وا مگذار که در کرم نمودن بر تو پیشى گیرد
و اگر پیشى گرفت پاداشش را ده
و دوستش بدار چنانکه دوستت مى دارد
و اگر همت به ارتکاب معصیت خدا گماشت بازش دار
و براى او مایه رحمت باش نه عذاب
و هیچ نیرو و قدرتى نیست جز به کمک خدا.
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و اما حق برادرت این است که
بدانى او به منزله دست تو و مایه عزت و قدرت توست
بنابراین از او به عنوان اسلحه و وسیله اى براى معصیت خداوند
و همچنین (پشتیبان و) ساز و برگ براى ستم به خلق خدا استفاده مکن ،
در مقابل دشمنش او را تنها مگذار
و از نصیحت نمودن و خیرخواهى او کوتاهى مکن ،
و اینها در صورتى است که او مطیع خداوند باشد
وگرنه باید خداوند در نزد تو ارجمندتر از او باشد
و هیچ جنبش و قدرتى نیست مگر به کمک خداوند،...
نام کتاب : جهاد با نفس نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.
«بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله ربّ العالمین و الصلاة و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین.
مخفی نماند بر برادران دینی که بجز التزام به شرع شریف، در تمام حرکات و سکنات و تکلمات و لحظات و غیرها راهی به قرب حضرت ملک الملوک جلّ جلاله نیست، و به خرافات ذوقیه اگر چه ذوق در غیر این مقام خوب است «کمادأب الجهال و الصوفیه خذلهم الله» راه رفتن لایوجب الّا بعداً، حتی شخص هرگاه ملتزم به نزدن شارب و نخوردن گوشت بوده باشد، اگر ایمان به عصمت ائمه اطهار صلوات الله علیهم آورده باشد، باید بفهمد از حضرت احدیت دور خواهد شد و هکذا در کیفیت ذکر، بغیر ماورد عن السادات المعصومین ـ علیهم السّلام ـ عمل نماید. بناء علی هذا باید مقدم بدارد دین شریف را و اهتمام نماید هر چه در شرع شریف اهتمام به آن شده و آنچه این ضعیف از عقل و نقل استفاده نموده ام این است که
... پس ای عزیز چون این کریم رحیم زبان را مخزن کوه نور یعنی ذکر شریف قرار داده بی حیائی است که مخزن سلطان را آلوده به نجاسات و قاذورات غیبت و دروغ و فحش و اذیت و غیرها من المعاصی نمودن.
خلاصه بعد از سعی در مراقبت، البته طالب قرب، بیداری و قیام سحر را از دست ندهد.
اگر بی مراقبت مشغول به ذکر و فکر بشود بی فایده خواهد بود. اگر چه حال هم بیاورد. چرا که حال دوام پیدا نخواهد کرد.
- ائمه علیهم السلام از حال ما غافل نیستند؛ اگر چه ما از آن ها غافل باشیم.
- به هر اندازه از بیانات اهل بیت علیهم السلام دور باشیم، از خود ایشان دوریم.
- سبب غیبت امام زمان عجل اللّه تعالی فرجه الشریف خود ما هستیم!
- دعای تعجیل فرج، دوای دردهای ما است.
- به طور یقین دعا در امر تعجیل فرج آن حضرت، مؤثر است، اما نه لقلقه.
- نماز، اعظم مظاهر عبودیت است که در آن، توجه به حق می شود.
- گوی سبقت را نمازشب خوان ها ربودند مخفیانه!
- سجده، غایت خضوع است؛ یعنی ما هیچ و درپیش تو خاک هستیم.
- تمام نقص بشر، در اثر پیروی نفس و دوری از تعالیم و متابعت انبیا علیهم السلام است.
- هیچ کاری نیست که احتیاط در آن، پشیمانی در پی داشته باشد.
- ائمه علیهم السلام دعاها را در اختیار ما گذاشته اند تا ما را غرق در نور ببینند.
- عالم غفلت، عالم مهیا شدن برای شیاطین انس و جن است.
- اگر باب دروغ و غیبت باز شود، عصیان و طغیان دیگر هیچ حدی ندارد.
- ابتلائات برای این است که یقین پیدا کنیم.
- خود را مریض نمی دانیم، وگرنه علاج آسان است.
- هر که عمل کرد به معلومات خودش، خداوند مجهولات او را معلوم می فرماید.
- اگر راست می گوییم که قرآن، سلاح است، پس چه احتیاج به سلاح دیگر؟!
- به تجربه ثابت شده که اگر از عبادت کم نگذاریم مطالعه ای که یک ساعت وقت لازم دارد در ده دقیقه تمام می شود.
- آداب زیارت همان است که در کتب ادعیه وارد شده است ولی کاری که باید در این زیارت ها انجام داد این است که قلب هم باید همراه زبان باشد. آن چه زبان می گوید، قلب هم همراهی کند. بهترین توسلات همین توسلات مأثوره است ولی باید قلب همراه زبان باشد.
- هر طلبه امروزش باید با روز قبل فرق کند و قدمی جلو برود. مراقبت بیشتری کسب کند.
- در حرکت معنوی انسان، شرط اول و آخر، ترک معصیت است؛ امکان ندارد کسی بدون ترک معصیت ترقی کند و هیچ کس نمی تواند خود را بی نیاز از این شرط بداند؛ این شرط تا لحظه آخر همراه آدم است. ترک معصیت دایره وسیعی دارد مثل ترک لبخند به انسان گناه کار یا ترک نگاه تند به انسان مطیع الهی. انسان نمی تواند هر حرفی یا هر تهمتی را بزند و هوای نفس خود را به حساب اسلام بگذارد، حتی باید مراقب نگاهش نیز باشد.
- یکی از اسباب محرومیت ما بندگان این است که فکر می کنیم بعضی ذکرها برای وقت مخصوصی است، مثل قرآن به سرگرفتن در شب قدر. در حالی که مال هر وقتی است، منتها باید جای ذکر را پیدا کرد.
- برای شروع در سیر و سلوک، در احادیث تأمل کنید، از احادیث باب جهاد نفس «وسایل الشیعه» بخوانید و به آن عمل کنید.
مجله افق حوزه > ویژه نامه اولین سالگرد ارتحال آیت الله بهجت(قدس سره)صفحه 15
امام علی (ع) به مردى که در حضور او استغفر الله گفته بود، فرمود:
مادرت در عزایت بگرید، آیا مى دانى استغفار چیست استغفار درجه بلند مرتبگان است و آن را شش شرط است ، نخست پشیمانى برگذشته . دوم ، عزم بر ترک بازگشت به طور همیشه . سوم ، اینکه حقوق مردم را ادا کنى تا با خداى عارى از هر گناهى دیدار نمایى . چهارم ، هر واجبى را که بر عهده تو بوده و انجامش نداده اى ، به جاى آورى . پنجم ، آنکه گوشتى را که در گناه بر پیکرت روییده ، در غمها و اندوهان آب کنى تا پوستت به استخوانت بچسبد و میان پوست و استخوان گوشت تازه بروید. ششم ، جسم خود را رنج طاعت بچشانى ، همچنان ، که بر او حلاوت معصیت چشانده بودى . در این هنگام بگوى استغفر الله .
حکمت 409
ترجمه عبدالحمید آیتی