صراط مستقیم

امام سجاد علیه السلام فرمود:

سعادت و خوشبختی انسان؛

در حفظ و کنترل اعضاء و جوارح خود،

از هرگونه کار زشت و خلاف است.

( تحف العقول: ص201)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

در این دنیا سرور مردم، سخاوتمندان هستند؛

ولی در قیامت سیّد و سرور مردم، پرهیزکاران خواهند بود.

(مشکاه الانوار: ص 232)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

دست نیاز به سوی مردم دراز کردن،

سبب ذلّت و خواری در زندگی و در معاشرت خواهد بود

و نیز موجب از بین رفتن حیا و ناچیز شدن شخصیت خواهد گشت

به طوری که همیشه احساس نیاز و تنگ دستی نماید

و هرچه کمتر به مردم رو بیندازد و کمتر درخواست کمک نماید

بیشتر احساس خودکفایی و بی نیازی خواهد داشت.

(تحف العقول: ص 210)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

کسی که مشتاق بهشت باشد؛

در انجام کارهای نیک، سرعت و عجله می نماید

و شهوات را زیر پا می گذارد

و هرکس از آتش قیامت هراسناک باشد

به درگاه خداوند توبه می کند

و از گناهان و کارهای زشت دوری می جوید.

(تحف العقول: ص 203)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

حقّی که شکم بر تو دارد این است که؛

آن را ظرف چیزهای حرام ـ چه کم و چه زیاد ـ قرار ندهی

و بلکه در چیزهای حلال هم صرفه جویی کنی

و به مقدار نیاز استفاده نمایی.

(تحف العقول: ص 186)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

ای فرزند آدم،

تا آن زمانی که در درون خود واعظ و نصیحت کننده ای دلسوز داشته باشی

و در تمام امور بررسی و محاسبه کارهایت را اهمیّت دهی

و در تمام حالات ـ از عذاب الهی ـ ترس و خوف داشته باش؛

در خیر و سعادت خواهی بود.

(مشکاه الانوار: ص 246)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

سه چیز موجب نجات انسان خواهد بود:

بازداشتن زبان از بدگویی و غیبت مردم،

خود را مشغول به کارهایی کردن که برای آخرت و دنیای انسان مفید باشد

و همیشه بر خطاها و اشتباهات خود ناراحت باشد.

(تحف العقول: ص 204)

امام سجاد علیه السلام فرمود:

سه حالت و خصلت در هر یک از مؤمنین باشد؛

در پناه خداوند خواهد بود

و روز قیامت در سایه رحمت عرش الهی می باشد

و از سختی ها صحرای محشر در امان است:

اوّل آن که؛

در کارگشایی و کمک به نیازمندان و درخواست کنندگان دریغ ننماید.

دوّم آن که؛

قبل از هر نوع حرکتی بیندیشد که؛

کاری را که می خواهد انجام دهد یا هر سخنی را که می خواهد بگوید؛

آیا رضایت و خوشنودی خداوند در آن است

یا مورد غضب و سخط او می باشد.

سوّم؛

قبل از عیب جویی و بازگویی عیب دیگران،

سعی کند عیب های خود را برطرف نماید.

(تحف العقول: ص204)

مرحوم شیخ مهدى مازندرانى - یکى از علماء بزرگ - به نقل از کتاب کبریت الاءحمر آورده است :

حضرت ابا عبداللّه الحسین صلوات اللّه علیه در روز عاشوراء، در آن موقعیّت جنگ و ستیز؛ و در همان لحظات آخر، هنگامى که به بعضى از افراد و اهالى کوفه برخورد مى کرد که در لشکر عمر بن سعدِ ملعون بودند.

با این که مى توانست آن افراد را به هلاکت برساند؛ ولى بدون آن که آسیبى بر آنان وارد نماید، از کنارشان مى گذشت .

واین صحنه براى بسیارى از افراد تعجّب آور و غیر قابل هضم بود، تا آن که مدّت زمانى سپرى گشت و علّت جوان مردى و بزرگوارى امام حسین علیه السّلام آشکار و روشن گردید.

و آن این بود که در صُلب آن افراد، انسان هایى پاک طینت وجود داشته است و مؤ من و معتقد به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام مى باشند.

و آن حضرت با علم امامت خویش ، با یک نظر، آن ها را شناسائى مى نمود و به ایشان آسیبى نمى رساند.

سپس مرحوم مازندرانى در همین راستا با استناد به فرمایش امام سجّاد زین العابدین علیه السّلام افزوده است :

حضرت سجّاد علیه السّلام فرمود:

پدرم ، حسین بن علىّ علیهماالسّلام در روز عاشوراء،

برخى از افرادى را که در لشکر عمر بن سعد بودند،

به هلاکت نرساند،

با این که مى توانست آن ها را به راحتى نابود و هلاک گرداند.

پس هنگامى که امامت به من منتقل شد، با علم امامت و ولایت متوجّه شدم که افرادى مؤ من و پاک در صُلب آن اشخاص قرار داشته است .

و پدرم حسین علیه السّلام از روى علم امامت با یک نگاه به چهره و قیافه آن ها دریافته بود که فرزندانى صالح و پاک از آن ها به وجود خواهند آمد.

و به همین جهت آن ها را مورد عفو و گذشت قرار مى داد و از ریختن خونشان مى گذشت .

حدیقة الشّیعة : ج 2، ص 150.

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
 و حق کسى که از تو طلب نصیحت کند این است که
 اندرزش دهى و باید روش تو مهربانى و مداراى با او باشد.
 و حق نصیحت کننده تو این است که
در برابر او متواضع و نرم باشى
 و به سخنش گوش فرا دهى
اگر سخن صوابى با تو گفت ، خداى عزوجل را سپاس گوى
و اگر سخنش موافق صواب نبود با او مهربان باش
و او را متهم نساز
و او را بر خطایش مؤ اخذه نکن مگر اینکه مستحق تهمت باشد
به هر حال به سخنش اعتنا مکن
و هیچ نیرویى نیست جز به نیروى خدا.
نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.

امام سجاد علیه السلام ... فرمود:....
و حق کسى که با تو مشورت مى کند این است که
 اگر دانستى که او راءى نیکویى دارد او را به صواب رهنمون باش
 و اگر نظر او را نیک ندانستى او را به سوى آنچه که مى دانى ارشاد کن .
 و حق کسى که در مشورت تو را راهنمایى مى کند این است که
 او را در نظرى که موافق نظر تو نیست متهم نسازى
 و اگر هم راءى تو بود خداى عزوجل را سپاس گویى .
نام کتاب : جهاد با نفس    نام مؤ لف : شیخ حر عاملى قدس سره مترجم : على افراسیابى.